Ergens weten we allemaal wel dat buiten spelen gezond is: goed voor het bewegen en een lekkere frisse neus. Maar hoe belangrijk buiten spelen écht is, daar kan Steven Pont alles over vertellen. Steven: “Keuzes leren maken, conflicten oplossen, initiatief tonen… dát is wat kinderen leren bij een potje voetbal of vadertje en moedertje spelen.”
Buiten spelen is buiten leren
“Sowieso is spel ontzettend belangrijk voor kinderen, of dat nu binnen of buiten is,” vertelt Steven. “Iedereen die werkt of leeft met kinderen weet: als een kind niet goed eet of slaapt is dat heel vervelend, maar als een kind niet speelt, dan moeten we ons echt zorgen gaan maken. Als het gaat om buiten spelen kun je dat eigenlijk vervangen door ‘buiten leren’, want dat is wat er gebeurt. Buiten leren kinderen sociale regels, hoe ze samen kunnen werken en hoe ze zelf problemen oplossen. En dat zijn vaardigheden die essentieel zijn voor hun ontwikkeling.”
De drie basisbehoeften van kinderen
Volgens Steven is spelen – en dan vooral buiten spelen – onmisbaar om tegemoet te komen aan de drie basisbehoeften van opgroeiende kinderen: autonomie, verbondenheid en competentie. “Bij buiten spelen kiezen kinderen vaak zelf wat ze willen doen en hoe ze dat doen. Dat geeft ze een gevoel van autonomie: ‘Ik bepaal zelf wat er gebeurt.’ Verbondenheid ontstaat doordat kinderen samen spelen, regels afspreken, ruzies oplossen en successen delen. En competentie ontwikkelt zich doordat ze vaardigheden oefenen en beter worden in wat ze doen. Denk aan een spelletje tikkertje waarbij je steeds sneller wordt, of een voetbalwedstrijd waarin je scoort.”
Schermtijd is géén speeltijd
Steven stelt dat alle schermtijd moet worden afgetrokken van speeltijd. “Als een kind twee uur op een tablet zit, dan zijn dat twee uur waarin het niet speelt. Schermen bieden entertainment, maar ze zorgen niet voor dezelfde ontwikkeling als spelen. Er is geen oefening van sociale vaardigheden, geen conflictoplossing (óók niet bij games) en geen fysieke beweging. Ouders zien schermtijd soms als een rustmoment, maar het moet geen vervanging worden van de tijd waarin kinderen leren door te spelen. Spelen is namelijk geen luxe, het is een noodzaak.”
Sterk ouderschap helpt kinderen verder
Tot slot benadrukt Steven dat het belangrijk is om kinderen de ruimte te geven om zelf buiten te spelen. “Ouders hoeven niet per se mee te spelen of te bedenken wat hun kinderen buiten gaan doen,” legt hij uit. “Het is juist goed om te zeggen wat níet mag – bijvoorbeeld gamen of op een scherm zitten – en verder de keuze aan de kinderen zelf te laten. Dát is sterk ouderschap. Vervelen is namelijk heel waardevol. Het prikkelt de creativiteit en zorgt ervoor dat kinderen zelf ontdekken wat ze leuk vinden om te doen. Als ouder hoef je niet alles voor ze in te vullen. Kinderen hebben ruimte nodig om hun eigen spel en ideeën te ontwikkelen. Dáár leren ze van.”
Steven Pont is pedagoog, gezinstherapeut en schrijver. Ook maakt hij de podcast Opgroeien met Steven Pont, met praktische tips en inzichten over opgroeien en opvoeden. Meer weten of de podcast luisteren? Kijk op www.stevenpont.nl.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de nieuwsbrief van IKC De Kroon.
